خواندن عربي قرآن بدون توجه به معنا بهتر است يا خواندن معنا
بدون توجه به عربي؟
اگر بخواهيم از علوم و
معارف بيكران قرآن بهره ببريم، شايسته است به ترجمه و تفسير مختصر آن توجه كنيم
تا در پرتو نور معارف الهي و عمل به آنها اجر و ثواب دنيايي و آخرتي را نصيب خود
گردانيم.
امّا خوب است بدانيم كه
خواندن متن عربي قرآن، ثواب ويژه دارد. يكي از مسائلي كه در قرآن و روايات
پيشوايان معصوم، مورد تأكيد فراوان قرار گرفته، خواندن و تلاوت قرآن كريم است و
اين عمل، يكي از سنتهاي حسنهاي است كه علما و اوليا و بزرگان دين در طول تاريخ
اسلام، به آن اهميت زيادي داده و بر آن تأكيد كردهاند؛ گو اينكه خواندن قرآن،
سخن گفتن با پروردگار و شنيدن سخنان حضرت ذوالجلال است كه نه تنها ثواب و اجر
دارد، بلكه زنگار را از دلها زدوده، قلبها را احيا و از فحشا و منكر منع ميكند.
هر چند حق تلاوت، منحصر به خواندن نميشود، امّا خواندن و عمل كردن مكمل
يكديگرند. و اگر عمل كردن و حتي خواندن معناي آن، همراه با تلاوت نباشد، قلب
انسان به تدريج ميميرد و يا مانند آهن زنگ ميزند. در آيهاي از قرآن "إنّ
الّذين يتلون كتـَب اللّه و أقاموا الصّلوَه...؛ (فاطر، 29) خواندن كتاب خدا مقدم
بر نماز و زكات و انفاق آمده است. اميرمؤمنانيكي از صفات پرهيزكاران را تلاوت
قرآن شمرده است.( نهجالبلاغه، خطبه همام. )
پيامبر اكرم فرموده:
برتو باد خواندن قرآن؛ چرا كه خواندن قرآن، كفاره گناهان و نگهداري از آتش و
امان از عذاب آخرت است.
در خود قرآن، با الفاظ
مختلف به خواندن قرآن دستور داده شده، به عنوان مثال: "فاقرءوا ما تيسّر
منه؛ (مزمل، 20) آنچه ميتوانيد از آيات قرآن را بخوانيد."( بحارالانوار،
علامه مجلسي، ج 92، ص 17. )
در قرآن آمده كه وقتي
فردي قرآن ميخواند، خداوند ميان او و كساني كه به جهان آخرت ايمان ندارند پرده ميافكند.
(اسرأ، 46). و باز ميفرمايد: در هر حالي (مريضي، سفر، جهاد و...) قرآن بخوانيد
تا پاداش الهي نصيب شما گردد." (مزمل، 20). پيامبر9 ميفرمايد: بهترين شما
كسي است كه قرآن بخواند، قرآن بخوانيد؛ زيرا دلي كه ظرف تلاوت قرآن شده، عذاب نميشود.
در جاي ديگري ميفرمايد: عدد درجات بهشت به اندازه آيات قرآن است. و كسي كه داخل
بهشت شود، و قاري قرآن باشد، كسي بالاتر از او نيست. و نيز فرموده: وقتي بندهاي
ختم قرآن كند، شش هزار فرشته بر او درود ميفرستند و خلاصه اينكه تلاوت قرآن از
بالاترين عبادات است.( به نقل از كتاب ره توشه راهيان نور ويژه ماه مبارك رمضان
1375. 'û ش، ص 211 ـ 214. ) وقتي
اسحاق بنعمار به امام صادقعرض ميكند: من قرآن را حفظ دارم آيا از حفظ بخوانم
بهتر است يا از روي قرآن؟ امام ميفرمايد: بلكه آن را بخوان و نگاه كن (و از روي
آن بخوان) كه بهتر است. آيا ندانستهاي كه نگاه كردن در قرآن عبادت است؟( اصول
كافي، ج 4، ص 418، دفتر نشر فرهنگ اهلبيت. ) اينها نمونههايي اندك از توصيه به
خواندن خود قرآن بود، پس همان گونه كه لازم است در آيات قرآن تدبر و آن را در
زندگي روزمره خود اجرا و به احكام مقدسش مو به مو عمل كنيم، بايد با خواندن آن،
حيات آخرتي خود را نيز زينت بخشيم، و زندگي جاودانه فردا را بسازيم.
از ميان تفاسير، تفسير
الميزان نوشته علامه طباطبايي توصيه ميشود البته اين تفسير، فنّي و به زبان عربي
است كه ترجمه فارسي آن نيز موجود است.
و همچنين تفسير نمونه،
نوشته آيت اللّه ناصر مكارم شيرازي كه به زبان فارسي، روان و قابل استفاده است و
نيز تفسير راهنما نوشته آيت اللّه رفسنجاني، توصيه ميشود.
ادامه مطلب